Bộ phim tài liệu “The true cost” được sản xuất năm 2015 của đạo diễn Andrew Morgan đã lột tả thực tế khắc nghiệt của các hoạt động kinh doanh không bền vững trong ngành công nghiệp may mặc. Thông qua buổi nói chuyện của các nhân viên cũ và hiện tại, bộ phim này đã vén bức màn bí ẩn về tiền lương thực sự của người lao động đằng sau ngành công nghiệp thời trang giá rẻ.

Bộ phim The true cost – Ai là người trả giá thật sự cho quần áo bạn đang mặc

Nhà làm phim Andrew Morgan đi khắp thế giới để xem những người sản xuất quần áo cho thời trang thế giới. Đây là câu chuyện về mọi khía cạnh của quần áo và ngành thời trang. Bộ phim đã vén bức màn bí mật khủng khiếp về những tác động của ngành công nghiệp thời trang đối với cuộc sống hàng ngày của người dân và môi trường sống như thế nào. Trong khi giá quần áo giảm, các tác động tới môi trường và nhân đạo lại tăng lên. Bộ phim này mang đến cho bạn cái nhìn về thời trang dưới một góc nhìn mới và khiến bạn đặt câu hỏi về những gì diễn ra đằng sau hậu trường.

Bộ phim bao gồm các cuộc phỏng vấn với Stella McCartney, Livia Firth, Safia Minney và Vandana Shiva, đồng thời có các cảnh khác nhau từ khu ổ chuột trong làng, đến những cuộc chạy trốn sáng sủa, đến nhà máy sản xuất quần áo. Xem những góc nhìn khác nhau bắt nguồn từ ngành công nghiệp quần áo và cuộc sống của những người đứng sau quần áo của bạn.

Andrew Morgan bắt đầu hành trình của mình sau vụ sập nhà máy may Dhaka ở Bangladesh năm 2013. Sau cái chết của 1.134 người, người ta chú ý rằng trước khi tòa nhà sụp đổ, các công nhân đã nộp đơn khiếu nại về tình trạng tòa nhà không ổn định. Rõ ràng là tòa nhà có nhiều vết nứt và nhìn chung là một môi trường không an toàn. Điều này khiến Morgan phải điều tra sâu hơn và đặt câu hỏi về lý do tại sao các công nhân bị buộc phải làm việc trong điều kiện không đáng tin cậy như vậy.

Bộ phim tài liệu bắt đầu bằng việc trình chiếu dòng thời gian trong quá khứ. Chúng ta biết rằng vào những năm 1960, người Mỹ sản xuất ra 95% quần áo của họ, trong khi ngày nay họ sản xuất chưa đến 3%. Thay vì chỉ có 4 mùa quần áo, nó dần dần trở thành 52. Các kiểu dáng mới được tung ra hàng tuần. Việc liên tục sản xuất quần áo mới khuyến khích khách hàng vứt bỏ quần áo “không hợp mùa” và liên tục mua thêm. Quần áo ngày càng trở nên rẻ hơn, mặc dù thực tế là chi phí thì không. Vì vậy, lao động cũng bị ảnh hưởng bởi chu kỳ này.

Các công ty như H&M và Forever 21 đang đi đầu về lao động giá rẻ. Họ không chịu trách nhiệm về điều kiện trong nhà máy và có xu hướng đi đến những quốc gia không tuân thủ quy định. Họ tham gia vào sản xuất toàn cầu hóa. Sản xuất toàn cầu hóa có nghĩa là tất cả việc sản xuất hàng hóa đều được gia công ở các nền kinh tế có chi phí thấp, đặc biệt là nơi tiền lương rất thấp và được giữ ở mức thấp. Điều này có nghĩa là những công ty đứng đầu chuỗi giá trị có quyền lựa chọn nơi sản xuất sản phẩm. Vì vậy, nếu một nhà máy nói “Chúng tôi không thể bán rẻ như vậy nữa” thì thương hiệu sẽ nói “thì chúng tôi sẽ không đến với bạn nữa, chúng tôi sẽ chuyển sang nơi khác rẻ hơn”. Đây là cách họ khiến các nhà sản xuất cạnh tranh với nhau và có được mức giá tốt nhất.

Núi rác thải quần áo tại Bangladesh

Cánh đồng bông (cotton) tại Ân Độ

Công nhân may mặc tại Cambodia biểu tình đòi tăng lương

Bộ phim thậm chí còn lột tả trần trụi điều kiện sống của những người làm việc trong nhà máy, một mình với điều kiện làm việc. Làm việc nhiều giờ, không được bảo vệ khỏi các hóa chất độc hại và tình trạng lạm dụng là phổ biến ở những khu vực này.

Ngay cả trước khi quần áo được đưa vào nhà máy, đã có hành vi phạm lỗi ngay từ đầu quá trình sản xuất – đối với vải bông. Monsanto, nhà sản xuất thuốc trừ sâu và cây trồng biến đổi gen đã làm gián đoạn các quy trình tự nhiên. Tốc độ sản xuất không đổi trong các nhà máy đòi hỏi một lượng lớn bông. Nông dân phải theo kịp nhu cầu và do đó họ chuyển sang sử dụng hạt giống biến đổi gen. Những hạt giống này cần một lượng thuốc trừ sâu cắt cổ, do đó khiến Trái đất phụ thuộc vào hóa chất theo thời gian. Nông dân lâm vào cảnh nợ nần chồng chất do lượng thuốc trừ sâu cần thiết để đáp ứng nhu cầu, đến mức họ buộc phải tự tử. Hơn 250.000 nông dân Ấn Độ đã tự sát vì nợ nần mua hạt giống và hóa chất nông nghiệp. Ngoài ra, thuốc trừ sâu đã được chứng minh là làm tăng tỷ lệ ung thư/tử vong và dị tật bẩm sinh ở trẻ em trong vành đai trồng bông cotton ở Ấn Độ, hay hình ảnh sông Ấn Độ nổi đầy bọt hóa chất hay hàng núi quần áo bị bỏ đi ở Haiti.

Số lượng các vấn đề nhân đạo do ngành thời trang nhanh gây ra là rất lớn, và mặc dù đây là vấn đề cực kỳ quan trọng cần thảo luận; những tác động môi trường cũng đáng kinh ngạc.

• Có khoảng 80 tỷ quần áo mới được bán ra trên toàn cầu mỗi năm, tăng hơn 400% so với lượng chúng ta tiêu thụ cách đây 2 thập kỷ. Khi quần áo mới xuất hiện trong cuộc sống, chúng ta cũng vứt bỏ nó với tốc độ chóng mặt.
• Trung bình Người Mỹ bỏ đi 37 kg quần áo mỗi năm. Tổng cộng có hơn 11 triệu tấn chất thải dệt may chỉ tính riêng ở Mỹ.
• Trong lịch sử, quần áo là thứ chúng ta đã sử dụng từ lâu, nhưng với quần áo giá rẻ hiện có sẵn rất nhiều, chúng ta bắt đầu coi những thứ chúng ta mặc là đồ dùng một lần.
• Có 250.000 người nông dân trồng bông cotton ở Ấn Độ đã tự tử trong vòng 15 năm qua, một phần là do nợ nần chồng chất từ việc mua hạt giống bông biến đổi gen.
• Chỉ 10% số lượng quần áo người ta quyên góp cho các cửa hàng đồ cũ được bán ra, số còn lại kết thúc trong các bãi chôn lấp hoặc dạt ra thị trường các nước đang phát triển.

Quay trở lại với việc sử dụng bông, hiện nay, hơn 90% bông dùng trong ngành may mặc là bông biến đổi gen, sử dụng lượng lớn hóa chất và gây lãng phí nước. Sản xuất bông hiện nay chiếm 18% lượng sử dụng thuốc trừ sâu trên toàn thế giới và 25% tổng lượng sử dụng thuốc trừ sâu. Việc sử dụng thuốc trừ sâu có những ảnh hưởng lâu dài khủng khiếp đến vùng đất được sử dụng cũng như hệ thực vật và động vật xung quanh.

Điều quan trọng là chúng ta phải mở rộng tầm mắt và nhìn thấy bức tranh toàn cảnh hơn. Ngành công nghiệp thời trang có rất nhiều tầng lớp chưa được thể hiện và bộ phim tài liệu này đã nêu bật từng phần của nó một cách vô cùng chi tiết.

Kể từ khi ra đời cho đến nay, The True Cost liên tục nhận được sự hoan nghênh, đón nhận của người xem cũng như dấy lên nhiều cuộc tranh cãi công khai trong xã hội và hiện đang giữ tỷ lệ 63% trên website đánh giá Rotten Tomatoes.

Kể từ khi ra đời cho đến nay, The True Cost liên tục nhận được sự hoan nghênh, đón nhận của người xem cũng như dấy lên nhiều cuộc tranh cãi công khai trong xã hội và hiện đang giữ tỷ lệ 63% trên website đánh giá Rotten Tomatoes.

Đâu là giải pháp lâu dài và bền vững?

Việc đặt áp lực “giá rẻ” của thị trường tiêu dùng lên các nhà sản xuất đã dẫn đến những sản phẩm không đảm bảo chất lượng và thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Những sản phẩm nhạy cảm với cơ thể như đồ lót giá rẻ nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng tràn lan trên thị trường là điều rất đáng e ngại, tăng nguy cơ ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe về lâu về dài của các chị em phụ nữ.

Ngoài ra, đối với người tham gia sản xuất, may mặc được xem là một trong những ngành có yếu tố độc hại, ảnh hưởng sức khỏe và môi trường nhưng mức thu nhập của công nhân lại rất thấp.

Trong bộ phim the True cost – đạo diễn Andrew Morgan  cho rằng chúng ta cần phải có những cuộc thay đổi mang tính cách mạng và hệ thống trong ngành công nghiệp thời trang này, mà điểm mấu chốt là cái giá của sự ô nhiễm trên toàn cầu và điều kiện làm việc không an toàn của công nhân đang không được tính trong giá thành sản phẩm bán ra. Đó là về quần áo chúng ta mặc, những người làm ra chúng và tác động của ngành này đối với thế giới của chúng ta. Giá quần áo đã giảm trong nhiều thập kỷ, trong khi chi phí về con người và môi trường lại tăng lên đáng kể. Vậy, cần làm những gì để giảm thiểu tối đa hệ lụy đau lòng cũng như những khó khăn bất cập hiện hữu trong ngành công nghiệp thời trang này. Phải chăng mấu chốt nằm ở sự thay đổi tư duy và thị hiếu của người tiêu dùng: Nên ngừng việc mua sắm liên tục và bất tận mà hãy đầu tư vào những món đồ bạn thật sự cần và sử dụng. Sống tối giản – Sở hữu ít hơn để tự do hơn. Đây cũng chính là thông điệp mà đạo diễn The True Cost muốn gửi đến cho chúng ta.

Andrew Morgan là ai?

Andrew Morgan là nhà làm phim từng đoạt giải thưởng quốc tế, Ông chuyên làm những bộ phim thực tế phản ánh những góc tối của xã hội vì một ngày mai tốt đẹp hơn. Kinh nghiệm của ông bao gồm kể câu chuyện thức tế phản ánh cuộc sống của xã hội và phim tài liệu cho nhiều dự án phim đã được quay và công chiếu trên toàn thế giới. Tờ New York Times mô tả phong cách độc đáo của ông là “những cuộc điều tra nhẹ nhàng, nhân đạo” và Tạp chí Vogue viết rằng đó là “bằng chứng cho thấy mỗi chúng ta có thể đóng vai trò là chất xúc tác cho sự thay đổi trong cuộc sống của chính mình và cùng nhau hướng tới một điều tốt đẹp hơn.”. Ông đang sống tại Los Angeles với vợ Emily và bốn con.

Thời trang nhanh (fast fashion) là gì:

100 tỷ USD: Tổng chi phí nguyên liệu bị mất đi hàng năm do chưa đến 1% hàng dệt may được tái chế thành quần áo mới.

93 tỷ mét khối: Lượng nước sử dụng trong sản xuất dệt may hàng năm, bao gồm cả trồng bông.

Tại sao thời trang nhanh lại không lành mạnh?

Tại sao nó có hại cho tủ quần áo của bạn và thế giới của chúng ta

Ngành công nghiệp thời trang nhanh chịu trách nhiệm về nhiều vấn đề môi trường và xã hội khác nhau, bao gồm ô nhiễm, chất thải và bóc lột công nhân. Bất chấp những vấn đề này, thật đáng buồn là ngành thời trang nhanh vẫn tiếp tục phát triển. Bước đầu tiên để giải quyết vấn đề này là nâng cao nhận thức về tác động tiêu cực của nó

Ngành công nghiệp thời trang và quần áo tạo ra lượng chất thải khổng lồ – và gây ô nhiễm trong quá trình này. Chỉ sản xuất một chiếc áo thun cotton cần tới hơn 700 gallon nước và thải ra lượng khí thải nhà kính tương đương với việc lái một chiếc ô tô đi khoảng 10 dặm.

Nguồn: https://letclotheslivelong.org/2020/08/17/the-true-cost-documentary-review/

Các bạn có thể xem Phim the True cost trên Youtube khi click vào đường link này

The True Cost | Modern Slavery | Documentary | Exploitation | Fashion Industry